GÜRSEL YAYINEVİ

Aşağıdaki dizinler ile tıklayarak üye olmadan sayfalara girebilir ve inceleyebilirsiniz!

Hazırlayan Mahmut Selim GÜRSEL yazışma adresi corumlu2000@gmail.com

Mahmut Selim GÜRSEL

ALACAHÖYÜK ÖREN YERİ
Alaca Höyük, Çorum’un 45 km güneyinde, Alaca İlçesinin 17 km kuzeybatısında, Boğazköy’e 34, Ankara’ya ise 210 km. uzaklık bulunmaktadır.
Alaca Höyük köyü yerleşim alanı içerisindedir. Alaca Höyük, ilk kez 1835 yılında W.C. HAMİLTON tarafından tanıtılmış olup, bu yıllardan itibaren höyük Orta Anadolu’yu ziyaret eden bilginlerin uğrak yeri olmuştur.
1861 yılında ise G. PERROT Anadolu gezisi sırasında höyüğe gelmiş ve kapının sağ ve solundaki dört köşe kulenin planı ile ortostad (1) birini açığa çıkartmıştır. Bu çalışmadan sonra bu kabartmaların Hitit dönemine ait olduğunu da ilk söyleyen kişi olmuştur.
Anadolu’nun tarihi coğrafyasında emeği büyük olan W. RAMSEY’ DE WİLSON ile birlikte 1881 yılında höyüğü inceleyerek yeni kabartma daha önce bilinenlere eklemişlerdir.
1893 yılında ise E. CHANTRE Anadolu’ya geldiğinde ilk olarak Alaca Höyüğe gelmiş ve o de sfenkslerin arasındaki dört köşe dehlizi ve onun gerisindeki ikinci kapıyı ve kapının sövelerini ortaya çıkartmıştır. Burasının bir saray değil mabet kapısı olabileceğini ortaya atmıştır.
Sfenksli kapının güneyindeki aslanları da inceleyen Chantre birinin üzerindekinin Frig yazısı olduğunu Ramsey’in yazısından sonra kuvvetlendirilmiştir.
Daha sonra 1906 yılından beri Boğazköy’de çalışan H.WİNCKLER, Makridi Bey ve İstanbul Arkeoloji Müzesi Müdürü Halil Ethem Bey’in teklifi üzerine Höyük’te araştırma yapmaya karar verirler.
1907 yılında Makridi Bey Sfenksli kapıda yaklaşık 15 gün süren bir çalışma yapmış, bu çalışma sonucunda kapı önünde birkaç yeni ortostad daha bulmuştur. Höyük üzerinde de birkaç yerde sondaj çalışması yaptıktan sonra, höyüğün kuzey eteğindeki poterni göstererek Boğazköy’deki potern (2) ile karşılaştırmıştır.
Höyük’te gerçek anlamda ilk sistemli kazılar, Cumhuriyet döneminde Atatürk’ün Milli kazılar dönemini başlatması üzerine 1935 yılında Türk Tarih Kurumu adına Hamit Zübeyr KOŞAY, Remzi Oğuz ARIK ve Mahmut AKOK tarafından gerçekleştirilmiş olup, 1983 yılına kadar sürdürülmüştür. Bu tarihten itibaren ara verilen kazılarak 1997 yılında Prof. Dr. Aykut ÇINAROĞLU tarafından tekrar başlanılmıştır. Yapılan araştırmalar ve kazılar sonucunda Alaca Höyük’ün Kalkolitik çağdan günümüze kadar kesintisiz olarak iskana sahne olan höyükte 4 kültür katı tespit edilmiştir. Kalkolitik, Eski Tunç, Hitit ve Frig dönemlerini kapsayan bu katlar kendi aralarında 15 ayrı mimari tabakaya ayrılmaktadır. Buna göre;

Kalkolitik Çağ : M.Ö. 4000-3000 Ana toprak üzerine 15-9 tabaka
Eski Tunç Çağı : M.Ö. 3000-2000 8-5, tabaka
Hitit Çağı : M.Ö. 1800-1200 4-2, tabaka
Frig Çağı : M.Ö. 750’den itibaren 1. tabaka’da yer almaktadır.

Alaca Höyük’te Kalkolitik dönemde gerçekleştirilen yerleşme kuzey kısımları tepeciklerle korunan ve su seviyesinden yüksek bir konumda güneye bakan bir alan seçilerek gerçekleştirilmiştir. Burası yerleşme köy halinde bu güne kadar yerleşime devam edilmektedir. Alaca Höyük'te küçük bir müze binası hoyük alanı içerince bulunmaktadır.


(1) Büyük yapıların dış duvarlarının eteklerinde kullanılmış, iki veya üç sıra halinde yerleştirilen çok büyük boyutlu taş bloklar
(2) kalelerin giriş ve çıkışları için yapılan üçgen şeklindeki tünel