 |
|
| DİKKAT ! BU BİLGİ TELİF ESERİ OLUP YAZARI VE YAYINEVİMİZDEN İZİN ALINMADAN KULLANILMAMALIDIR | |
|
Hazırlayan Mahmut Selim GÜRSEL yazışma adresi corumlu2000@gmail.com |
|
|
|
|
|
|
|
| İÇİNDEKİLER | |
| Mahmut Selim GÜRSEL TAKDİM | |
| Hayat Hikayesi | |
| ÇORUM DA BASIN TARİHİ | |
|
TAKDİM Bir kitabın doğması, o kitabı yazmaya kalkan kişinin amacına ve bilgi birikimine göre değerlendirilmesi uygun olarak görülmelidir. Elinizde bulunan bu çalışmanın sizlere ulaşması için günlerini veren bu çabası için şükranlarımı sunarken, bu çalışmada da benim ufacık bir katkımın da bulunması beni bahtiyar etmiştir. Bu çalışma ile sizlerde bazı bilgileri edinmiş ve faydalanmış olarak uzun yılların birikimlerinden aydınlanacağınızı göreceksiniz. Bilgi; yazılmadıkça kaybolmaya açık birikimlerdir. Her insan bir kitaptır; onu okumamız gereklidir. Tanımadığımız ve anlamadığımız kişiler hakkında nasıl kararlar veremezsek; bir çalışmayı da incelemeden, okumadan karar veremeyiz. Mahmut Selim GÜRSEL |
|
| BU ÇALIŞMA TELİF ESERİDİR İZİN ALMADAN KULLANMAYINIZ! | |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| BU ÇALIŞMA TELİF ESERİDİR İZİN ALMADAN KULLANMAYINIZ! | |
|
|
|
|
ÇORUM’DA BASIN TARİHİ
İlimizin okumaya verdiği önem oldukça fazladır. İlim ve fikir adamlarımızın çokluğu, yetişmeleri İçin Osmanlı Döneminde kültür ve ilim merkezi konumunda olan Amasya Sancağına bağlı olması nedeniyle oldukça etkilenmiş ve teşvik görmüştür, bu sebepleri sıralarsak :Yazma, okuma Çorum ili için yabancı bir uğraş değildi. Cumhuriyetin kurulma döneminde yaşanmış olan Kurtuluş Savaşının Resmi bültenleri halka iletmek için gazeteciliğin ilk temeli kurulmuş ve bu güne kadar sönmeyerek devamlı gelişmiştir. Aşağıda bulunan çalışmamda Cumhuriyetin ilanından biraz önce başlayan basın tarihini tarihi kronolojisi içerisinde aktarmak istiyorum. 1921-1950 tarihleri arasında Çorum'da basınla ilgili çalışmalar Çorum ilinde bilinen ilk gazete "Ajans" isimli küçük ebatlı ve bülten niteliği taşıyan Arap harfli taş baskı olarak basan Abidin Efendi (Çetin) tarafından yayımlandı.<1> Ajansta Türk İstiklâl Savaşı hakkında resmi bültenlerden alınan haberler ve duyurular yayınlandı .Çorum halkının dört gözle yayımlanmasını beklediği bu bülten niteliği taşıyan gazete pek çok revaçtaydı. <2> Halkın bu ilgisi üzerine Çorum İl Genel Meclisi toplantısında gazete çıkartılması için istekler değerlendirildi. İl Genel Meclisi 1 Mayıs 1921 tarihli kararıyla Çorum'a bir il matbaası kurulma kararı aldı. Bu matbaada " Çorum Gazetesi " adında haftada bir Pazartesi günü ve iki sayfalık Arap harfli vilayet gazetesi Harf İnkılabından sonra bir sayfası Arap harfli, bir sayfası Latin harfli olarak haberleri 1934 tarihine kadar çıkartıldı, <1>birkaç sayı 2 sayfa çıkartılan gazete sayfa adedini 4'e çıkarttı. 1934 yılında yayım gününü Çarşamba gününe alındı. 1956 tarihinde, haftada iki güne, 1957 tarihinde ise Pazar günü hariç her gün yayımlanmaya başladı.Çorum Genel Meclisinin 4 Mart 1964 tarihli kararıyla gazetenin kapatılması kararını aldı, gazete 3000'ci sayısında yayım hayatına son verdi.<3> 1921 tarihinde Çorum'da çıkartılan " Çorum Gazetesi"nin revaç bulması, Suheyb Rumi ( Karafakioğlu) beyin de bir gazete yayımlama cesareti verdi. 1925 Mart'ından itibaren "Fikret" isimli 400 tirajlı Arap harfli haftalık gazeteyi çıkartmış ve yayımına 62'ci sayıya kadar sürdürmüştür. Son sayısı 12 Temmuz 1927 olan gazetenin sayı ve hafta itibariyle bazı haftalar çıkartılmadığı görülmektedir. <4> Basınla ilgili çalışmalar,Çorum il merkezinde bu tarihlerde devam ederken, ilçelerde de kendi çapında çalışmalar yapılmaktaydı.Arşivlerde bulunan basın ile ilgili çalışmalardan örneklere baka cağız : İskilip bu çalışmaların içerisine 1 Nisan 1926 tarihinde, "Kurtuluş" dergisini yayımladı. Dergi muallimler (öğretmenler) birliği tarafından 15 günde bir çıkartılmaya başladı. Dizgi ve baskı işlemleri Çankırı matbaasında yapılmaktaydı.Dergi Arap harfli olup,24'üncü sayıya kadar aynı matbaada basılmıştır. 25'inci sayıdan itibaren Çorum Vilayet Matbaasında basılmaya başlandı. Derginin,"Kurtuluş Yolu" İskilip Gençliğinin Sesi ibaresi ilavesiyle 42'inci sayıya kadar yayınlandı. Bu sayıdan sonra yayımına son verdi. <5> Çorum basın tarihinin önemli ve çalıma alanı en geniş olarak hazırlanan ve bu tarihe kadar da Çorum'da emsali bulunmayan bir dergi hazırlığı yapmak üzere, Çorum Halkevi dil, edebiyat ve tarih komitesi tarafından kararlaştırıldı. 15 Nisan 1938 tarihinde "Çorumlu" Dergisi'nin ilk sayısı çıkartıldı. Yayımlayan komitede Halkevi Başkanı Bedri Bilginer başkanlı-ğında,Necat Köseoğlu,Nazmi Tokbuş,Sadi Leb lebicioğlu, Eşref Ertekin, İhsan Sabuncuoğlu, Halit Koçak vb. Makale ve çalışmalarını yayımladılar. Çorumlunun içeriği,Çorum tarihi, güzel sanatları , ziraat , folklor , halk oyunları ve cönkler, şiirler,yer adları,gelenek ve görenekler, bilmeceler ve maniler gibi çeşitli konular işlenmekte idi,ayrı yeten dergide Çorum'la ilgili resimler ve vesikalar bulunmaktaydı. Dergi Çorum İl Basımevinde basılıyordu. Aylık olarak yayımlanan dergi maddi imkansızlıklar nedeniyle 1946 tarihinde 61'inci sayıda yayımına son verdi.<6> 23 Nisan 1947 tarihinde Çorum Milletvekili H. Ilgaz başkanlığında,İskilip Halkevi tarafından mesul Müdürü Mahmut Öztürk,yazı işleri Müdürü Ömer Tuncay idaresinde İskilip Dergisi Çorum Basımevinde bastırıldı. Derginin yayım süresi belirtilmemiş ve 1.sayı olarak yayımlanmıştır. <7> Çorum ili ve ilçelerinde 1921-1950 tarih leri arasında tespit edilen dergi,gazeteler haricinde bazı materyallerin basıldığı malumdur. Bunlardan kütüphanelerin arşivlerinden bulunanların bazıları şunlardır : Nazmi Tuğrul'un Çorum Tarih ve Coğrafyası Arap harfli 65 sayfa Çorum Vilayet Matbaası 1921,Çorum Halkevi Broşürü 40 sayfa Çorum Vilayet Matbaası 1933, İhsan Sabuncuoğlu'nun Çorum Maarif Hayatı Hakkında Bazı Notlar 48 sayfa Çorum İl Basımevi 1945 , Nazmi Tombuş'un Çorumlu piyesi 18 sayfa Çorum Vilayet Matbaası 1945 gibi,1921 - 1950 tarihleri arasında Türkiye'de basında özel sektör maalesef çok azdı, incelenirse İç Anadolu basını daha iyice tanınmamış, faydalarını kavrayamamıştı. Bu nedenlerden başka özel kitaplar ve dökümler,basan kurum ve şahısların siparişlerinin neler olduğu hakkında da malumatlar kayıtları tutulmadığından maalesef tarafımdan bulunamamıştır. Özel arşivleri de tarama imkanım olmadığı için bu çalışmamda bulunacak eksikliklerin okuyucu tarafından tarafıma bildirilmesi durumunda eksik olan kitapların bir daha ki basımda yayın lamam mümkün olacaktır.
1951-1970 tarihleri arasında Çorum'da basınla ilgili çalışmalar 23 Nisan 1951 tarihinde İskilip'ten Sesler adında, sahibi ve sorumlu Müdürü M.Şakir Kuran tarafından aylık olarak bir dergi çıkartıldı, derginin basımı Ankara Çankaya Matbaasında yapıldı ,derginin ömrü uzun sürmedi, yayımını 3 ay yapabildi.<8> Aynı yılın 29 Ağustos 1951 tarihinde Çoru merkez ilçede imtiyaz sahibi,Cahit Angın tarafından Yeni Çorum Gazetesi çıkartılmaya başladı, 29 Ağustos 1951-7 Kasım 1951 tarihleri arasında neşriyat Müdürlüğünü Yaşar Kara bek yaptı ,5 Aralık 1951-28 Mayıs 1952 tarihleri arasında imtiyaz sahibi ve neşriyat Müdürü olarak Yaşar Karabek bulundu,4 Haziran 1952- 25 Ağustos 1954 tarihleri arasında imtiyaz sahibi ve neşriyat Müdürü Mehmet Şahinci,8 Eylül 1954 -10 Kasım 1954 tarihleri arasında imtiyaz sahibi ve neşriyat Müdürü Yaşar Karabek yapmış,17 Kasım 1954-31 Mayıs 1957 tarihleri arasında imtiyaz sahibi ve neşriyat Müdürlüğünü Mehmet Şahinci,31 Mayıs 1957 tarihinde gazete yayım hayatına son vermiştir. <9> Nuri Yavuzer'in sahibi olduğu haftalık Akisler Gazetesi 19 Nisan 1952 tarihinde Mesul Müdürü Atıf Eralp yayıma başladı, Çorum İl Basımevinde basılan gazete 25 Temmuz 1953 tarihinde 60'ıncı sayıda yayımına son verdi. <10> Hür Çorum Gazetesi 4 Ağustos 1952 tarihinde yayımlanmaya başladı,sahibi ve yayın işleri Müdürü Akif Leblebici, dizgi ve baskı Samsun'da yapılan gazete haftanın Salı günle ri yayımlanmaya başladı,19 Mayıs 1953 tarihinde 19'uncu sayıda yayımına son verdi .<11> 1954 tarihinde Esnaf Dernekleri Başkanlığı tarafından Esnaftan Akisler isimli haftalık gazete yayıma başladı,Esnaf Dernekleri Başkanı Şevki Demirer adına yayımlanan gazete Çorum İl Basımevinde basılıyordu, 1959 tarihinde yayımına son verildi . <12> Çorum merkez ilçede 1 Mayıs 1955 tarihinde Yeni Adım Gazetesini Ahmet Küreli tarafından yayımlanmaya başlandı, idare Müdürü A. Muzaffer Artuk yapıyordu,8 Haziran 1957 tarihinde yazı işleri müdürlüğüne Vahit Benderli getirildi,18 Ocak 1958 1-8 Ocak 1958 - 5 Ocak 1964 tarihlerinde gazetenin sahipliğini Ahmet Emiroğlu üstlendi,bu tarihler sırasında yazı işleri Müdürlüğünü sırasıyla ; Şerafettin Demirer, Orhan Çöplü ve Erdal Eralp yaptı,6 Ocak 1964 tarihinden gazete ortaklığa dönüştürüldü, ortaklıkla yönetim 31 Aralık 1965 tarihine kadar sürdü ve bu tarihte 3310'cu sayısı ile gazete yayımına son verdi.<13> 10 Mayıs 1955 tarihinde "Hür Yol Gazetesi" yayıma başladı, Akif Leblebicioğlu gazetenin sahipliğini ve yazı işleri Müdürlüğünü yapıyordu, 23 Mayıs 1960-26 Mart 1961 tarihleri arasında idare Müdürlüğünü N.Sefa Kazancı yürüttü ,27 Mayıs 1961 -31 Haziran 1961 tarihleri arasında gazete sahibi olarak Muammer Leblebicioğlunu görmekteyiz gazete muhabiri olarak ; Necdet Onur,Necdet Leblebicioğlu,Oğuz Leblebicioğlu ve Mustafa Taşkıran olarak yazılıdır,Çorum'da yayımlanan gazetelerin isimlerini yayımlayan ilk gazete olarak görülmektedir,Hür yol gazetesi 20 Kasım 1961 tarihinde 1744'üncü sayısı ile yayım hayatını tamamladı. <14> 11 Ekim 1957 tarihinde Osman Eftekin tarafından " Halkın Sesi Hakkın Sesidir Gazetesi" yayıma başladı,yazı işleri Müdürü Galip Er demli ve bir ara Orhan Çöplü yaptı, gazete Pazar günleri hariç her gün çıkarılmakta idi, 10 Kasım 1961 tarihinde gazete yayımına son verdi. <15> 1 Ağustos 1958 tarihinde Ahmet Emiroğlu tarafından " Bu Gün Gazetesi " yayıma başlandı, Mesul Müdür Faruk Küreli tarafından yapılan gazetenin ömrü çok kısa oldu ,31 Ağustos 1959 tarihinde yayımına son verdi. <16> 1 Şubat 1962 tarihinde Yüksek Tahsil Talebe Cemiyeti Ankara Şubesi "Çorumluya Çağrı Fikir ve Memleket Dergisi"ni yayımladı, Dernek adına sahibi Dr.Hilmi Gürsel,yazı işleri Müdürü Dr. Tuncay Alaybeyoğlu'nu görmekteyiz, elime üç sayısı geçen derginin akıbetini öğrenemedim, derginin yönetiminde, A.Rıza Akaydın, Yılmaz Arslan,Hasan Öztürk, İhsan Sancar , sekreter olarak Yılmaz Arslan ve Kral Yücel görülmekte olup, Ankara Ongun Kardeşler Matbaasında bastırılmıştır. 19 Mayıs 1962 tarihinde " Yeni ve İleriye Çorum " Gazetesi Mehmet Şahinci ve Mustafa Karakaşlı tarafından yayımlanmaya başlandı, idare Müdürü Asaf Erüstün,Yeni Çorum Matbaasında basılan gazete Pazar günleri hariç her gün günlük olarak çıkartılıyordu, 30 Ekim 1962 tarihinde ise yayımına son verdi. <17> 3 Ocak 1966 tarihinde "Yeni Gün Gazetesi " yayımına başlandı,gazete bir ortaklık olarak kuruldu, ortaklık adına sahibi Ahmet Emiroğlu, sorumlu yazı işleri Müdürü Aydın Kalelioğlu ,yönetim Müdürü A. Muzaffer Artuk , Çorum Yeni Gün Matbaasında basılan gazete, 29 Mart 1967 tarihinde A. Muzaffer Artuk'u Ankara muhabiri,Münir Tümtürk' ü İstanbul muhabiri,6 Ara lık 1968 tarihinde ortaklık adına sahibi olarak Pertev Kalelioğlu , teknik yönetimde, Osman Eftekin ile muhabir olarak Hikmet Uçar'ı görüyoruz,24 Eylül 1969 tarihinde muhabir olarak Şen öz Nalıncı, 30 Temmuz 1970 tarihindenden sonra ortaklık adına sahibi Aydın Kalelioğlu, sorumlu yazı işleri müdürü Münir Tümtürk'ü, 9 Kasım 1970 tarihinden sonra sorumlu yazı işleri Müdürü olarak Hikmat Uçar bulundu,gazete 10 Nisan 1971 tarihinde kapatıldı.<18> 15 Ağustos 1967 tarihinde " Çorum Ekspres Gazetesi " yayımına başladı, sahibi Reşat Narok,yazı işleri Müdürü M. Süreyya Oral, muhabirleri ;Kemal Ararat,Faik Uğurlu, Ahmet Pekeş, Bilal Narok , Cemal Ercan,13 Ekim 1967 tarihinde yazı işleri Müdürü Recep Civciv,13 Ekim 1967 tarihinde,yazı işleri Müdürü İsmail Turan,20 Haziran 1968 tarihinde, Dursun Çokyakar,1 Ağustos 1968 tarihinde tekrar İsmail Turan yaptı,3 Haziran 1969 tarihinde ortaklık adına sahibi ve genel yayın Müdürü İsmail Kırdı tarafından çıkartılmaya devam ederken sorumlu yazı işleri Müdürü Orhan Çöplü getirildi,4 Temmuz 1969 - 11 Temmuz 1969 tarihleri arasında, genel yayın Müdürü Selim Atalay yazı işleri kurulunda Yusuf Ay ve Erdal Eralp bulundu, 19 Ağustos 1969 - 31 Ekim 1969 tarihleri arasında neşriyat Müdürü Yaşar Köstekçi, 13 Ocak 1971 - 10 Nisan 1971 tarihleri arasında ortaklık adına sahibi Nadiye Erenleri görmekteyiz ,12 Nisan 1971 tarihinde ortaklık adına sahibi olarak Aydın Kalelioğlu, sorumlu yazı işleri Müdürü Hikmet Uçar,31 Ocak 1972 tarihinde yayımına 1382'inci sayıda son verdi. <19> 1 Ağustos 1968 tarihinde "Çorum'un Sesi Gazetesi " yayıma girdi, sahibi Cemal Ercan müessese Müdürü Reşat Narok,yazı işleri Müdürü Ahmet Tekeş,muhabirleri; Selahattin Koçak,Ali Rıza Uğurlu yapmaktaydı, gazete Samsun'da basılmakta ve 9 Ağustos 1968 tarihinde muhabirleri arasına Erol Şahinci ve Alaaddin Çek katıldı,30 Eylül 1968 tarihinde 52'inci sayıda yayım hayatına son verdi. Gazenin orjinal baskı başlığında Çorum'un 1'inci sayıdan 52'inci sayıya kadar (N) harfi ters basıldı.<20> 1 Ocak 1969 tarihinde Halk Eğitim Başkanlığınca "İğdeli Gelin Sanat ve Kültür Dergisi"ni yayımladı, Halk Eğitim Başkanlığı adına sahibi ve yayın Müdürü Hayrettin Koyuncu, Çorum Yeni Gün Matbaasında basılmakta idi,iki ayda bir yayımlanan dergi 3'üncü sayıda yayımına son verdi.<21> 4 Ocak 1969 tarihinde yayım süresi belli olmayan " Yeşil İskilip " dolma gecesi özel sayısı adında İskilip Yüksek Talebe ve Yardımlaşma Derneği adına Dr. A.Alpas lantarafından bir dergi çıkartıldı , 4 Ocak 1969,14 Mart 1970,6 Mart 1971,Eylül 1970, 6 Mart 1971, 7 Nisan 1971 ve 15 Nisan 1972 tarihlerinde 6 sayı olarak yayımlandı. 11 Mayıs 1969 tarihinde İskilip Yüksek Tahsil ve Yardımlaşma Derneği tarafından bülten niteliğinde " İskilip " adı altında bir dergi yayımlandı. <22> Sungurlu'da 1970 tarihinde "Sungurlunun Sesi Gazetesi" yayıma başladı,Sahibi Muammer Özel tarafından çıkartılan gazete, Sungurlu Hitit Matbaasında basılmakta ve yayımını sürdürmektedir.<23> 1950 -1970 yılları arasında Çorum'un basın hayatı oldukça yoğun günler yaşadı, gazete ve dergi yayımları bu yıllar arasında birbirleri ile yarışan özel sektörü görmekteyiz. Uzun ve kısa sürelerde yayım yapıldı, ortaklıklar kuruldu, Çorum'a kültürel açıdan bilgi kaynaklığı,fikir babalığı yapılmaya çalışıldı. Bazıları siyasi, bazıları kültürel,bazıları ekonomik çıkar için yayım hayatına atılan gazeteler Çorumlunun ilgi odağı oldu. Bazıları ortaklık kararı ile isim değiştirerek yayım ömrünü uzatmaya çalıştı. Çorumlu hemşehrilerimizin basın işi ile ilgilenmeleri Çorum'a faydalı oldu,çabalar ve emekler için Çorumlu olarak bütün basın camiasına emek verenleri saygı ile anmak vazifemiz olmakla beraber, maalesef bir çoğunu genç nesil tanımamakta ve aramamaktadır.
1971 - 1990 TARİHLERİ ARASINDA ÇORUM'DA BASINLA İLGİLİ ÇALIŞMALAR İmtiyaz sahibi Adnan Çubukçu,sorumlu yazı işleri Müdürü Ahmet Ertekin'in yönetiminde "Bizim İskilip " adlı on beş günde bir çıkan gazete yayımlanmaya başladı, Ankara Güneş Matbaacılık T.A. Şirketinde basılan gazete, 8 Mart 1971 tarihinde, Bizim İskilip ve Bayat'ın Sesi ibaresini ekledi, Eylül 1972 tarihinde 59'uncu sayıda yayımına son verdi. <24> Çorum merkez ilçede 10 Ocak 1972 tarihinde Çorum Anadolu Basımevinde yayıma başlanan " Koparan Gazetesi"nin sahibi Mehmet Balaban, yazı işleri Müdürü Alpaslan Avcı yönetilmekteydi,11 Ocak 1972 - 18 Ağustos 1972 tarihleri arasında genel yönetim Müdürlüğünü A. Muzaffer Artuk ve Münir Tümtürk sıra ile yaptılar,10 Ekim 1975 tarihinden sonra Çorum Nural Matbaasında ve 1 Şubat 1977 tarihinde gazete Çorum Gazetesi Basımevin de basılmaya başladı,5 Temmuz 1979 tarihinde gazetenin sahip değiştirdiğini görüyoruz , yeni sahibi Vahit Benderli tarafından yayımına devam edilen gazete,24 Ekim 1979 tarihinde gazete limitet şirkete dönüştü,şirket adına Vahit Benderli gazetenin yayımına devam edildi,31 Aralık 1980 tarihine kadar gazete 3418 sayı olarak çıktı, 1 Ocak 1980 tarihinde gazeteye sayı vermeden yayımlandı, bu tarihten sonra gazete Koparan tesislerinde basılmaya devam edildi, 2 Ocak 1980 tarihinde gazete yayım sayısını 2402 numarayı kullandı ve bu sayıyı devam ettirdi,22 Mart 1982 tarihinde şirket adına sahibi Ümit Uzel oldu,sorumlu yazı işleri Müdürü Münir Tümtürk görüyoruz ,gazete ilkadım Matbaasında basılmaya devam etti,7 Haziran 1991 tarihinde 4927'inci sayıda yayım hayatına son verdi. <25> "Çorum Gazetesi"1 Şubat 1972 tarihinde günlük olarak yayınlanmaya başlandı, gazete ortaklığı adına sahibi Aydın Kalelioğlu,sorumlu yazı işleri Müdürü Hikmet Uçsılmaya devam etti ,7 Mart 1977 tarihinde sahibi Aydın Kalelioğlu, genel yayın Müdürü Mustafa Yolyapar sorumlu yazı işleri Müdürü Arif Ünlü yönetiminde,2 Aralık 1979 tarihine kadar yayımına devam etti, 3 Aralık 1979 tarihinde kurucu olarak Aydın Kalelioğlu ,ortaklak adına sahibi Ahmet Altın ,yayım yönetmeni Mahmut Tunaboylu,yazı işleri Müdürü Müslüm Tunaboylu yönetiminde yayımını sürdürdü, 31 Mart 1980 tarihinde ortaklık adına sahibi Yeter Ilıman, 18 Ocak 1981 tarihinde yazı işleri Müdürü Azmi Öztürk görülmektedir ,22 Mart 1982 tarihine kadar kurucusu olarak ismi yayınlanan Aydın Kalelioğlu'nun ismi bu tarihten sonra gazetede görülmemektedir,24 Eylül 1984 tarihinde genel yönetmen Yücel Ilıman olarak yayımına devam etti,25 Ekim 1984 tarihinde yayın yönetmeni Bülent Şenlik yazı işleri Müdürü Azmi Öztürk tarafından yayımına devam eden gazete 9 Ocak 1989 tarihinde yayımına son verdi.<26> Çorum Halkevi yayın organı olarak 12 Şubat 1972 tarihinde "Madımak Gazetesi" aylık olarak Halkevi Başkanı Müslüm Tunaboylu,yazı işleri Müdürü Yaşar Köstekçi yönetiminde yayımlamaya başladı,birkaç sayı sonra gazete dergiye dönüştü ve 12'inci sayısında yayımına son verdi. <27> Alaca'da 1 Eylül 1972 tarihinde "Hitit Gazetesi " haftalık olarak yayıma başladı, sahibi Semahat Çakar yazı işleri Müdürü H. Ali Çakar tarafından yönetilen gazete ,Çorum İstikamet Matbaası ve Alaca Divan Matbaasında basıldı,1974 tarihinde yayımına son verdi. <28> "Uyanış Gazetesi"1973 tarihinde yayımlanmaya başladı,CHP gençlik kolları başkanlığı sıfatıyla sahipliğini üstlenen Mehmet Yolyapar tarafından çıkartılan gazete 6'ıncı sayıdan sonra yayım hayatına son verdi. <29> Sungurlu'da 20 Haziran 1973 tarihinde "Yeni Ufuk Gazetesi" yayımlanmaya başladı, sahibi Memduh Karataş yazı işleri Müdürü Serap Karataş tarafından yayımlanan Mehmet Yolyapar tarafından yayımlanan dergi, Çorum Gazetesi Basımevinde basılmaktaydı,1987 tarihinde dergi yayımına son verdi. <30> "Gerçek Gazetesi"sahibi Orhan Uysal tarafından günlük olarak yayıma başladı,gazete 40'ıncı sayıdan sonra yayımına son verdi. <31> 1 Kasım 1976 tarihinde "İskilip Halk Eğitim Bülteni " adı altında İskilip'te bir bülten yayımlanmaya başladı, Halk Eğitim Merkezi Müdürlüğü adına sahibi Mustafa Bilir üstlendi,bülten 8 sayı olarak yayımlandı,1984 tarihinde bülten yayımına bir süre ara verdi,1984 tarihinde sorumlu Müdür ve yazı işleri Müdürlüğünü Mehmet Alkan yürüttü,Mart 1985 tarihinde bülten yayımına son verdi. <32> Osmancık'ta 9 Nisan 1979 tarihinde "Güzel Osmancık Gazetesi" yayımlanmaya başladı,sahibi Kadir Fındık tarafından yayımlanan gazete 23 Mayıs 1979 tarihinde yayımına son verdi. <33> Çorum Ticaret ve Sanayi Odası adına sahibi Vahit Benderli,yazı işleri Müdürü Namık Çoban yönetiminde "Çorum Ticaret ve Sanayi Gazetesi" 1 Şubat 1983 tarihinde yayıma başladı,ilk sayısı Çorum İstikamet Matbaasında basılan gazete sonraki sayılarında Çorum İlkadım Matbaasında son üç sayısı ise Çorum İstikamet matbaasında basıldı,gazete 1988 tarihinde kapandı.<34> 1985 tarihinde Çorum Belediyesi tarafın dan "Belde Gazetesi " aylık olarak yayımlanma ya başladı, Belediye Başkanı Necdet Diken'in sahipliği üstlenilen gazetenin yazı işleri Müdürlüğünü İhsan Ozulu,yayın kurulu olarak Osman Aksel ve Ümit Leblebicioğlu üstlendi,ilk sayısı Çorum İstikamet Matbaasında basılan gazete sonradan Ankara Mine Ofsette basıldı, 30'uncu sayıdan sonra tekrar istikamet matbaasında basılan gazete,1989 tarihinde 33'üncü sayıda yayımına son verdi. <35> "Şirin Osmancık Gazetesi" 25 Haziran 1985 tarihinde Osmancık'ta yayımlanmaya başladı, Sahibi Mustafa İnce tarafından çıkartılan gazete 26 Haziran 1987 tarihinde yayımına son verdi. <36> Aylık olarak "Çiftçiye Haber Bülteni" Eylül 1985 tarihinde T.C. Tarım ve Köy İşleri Baş-kanlığı Çorum İl Müdürlüğü adına sahibi İmdat Aydostlu, Mesul Müdür M.Nusret Çırak ve yazı işleri Müdürü Erol Aksu yönetiminde yayımlanan bülten, Çorum İlk Adım Basımevinde,sonra Ankara Meyaş Matbaasında, daha sonra Çorum İstikamet matbaasında basıldı. <37> 17 Eylül 1985 tarihinde "Çorum Haber Gazetesi" haftada bir gün olarak yayım hayatına atıldı, sahibi Yaşar Yolyapar,genel yönetmeni Mehmet Yolyapar,sorumlu yazı işleri Müdürü Müslüm Tunaboylu tarafından yönetilen gazete, Ankara İlk Öz Matbaasında basılmakta idi, 5 Haziran1986 tarihinde gazete Çorum İstikamet Matbaasında üç sayı basıldıktan sonra, kendi tesislerinde günlük olarak basılmaya başlandı, gazete Beytaş Basım Yayın ve Ticaret A. Ş.adına Aydın Çırakoğlu genel yönetmen Mehmet Yolyapar, sorumlu yazı işleri Müdürü Müslüm Tunaboylu tarafından yayımına devam etti,2 Ocak 1988 tarihinde aynı şirket adına sahibi Erturul Akkaya tarafından çıkartılan gazete,9 Haziran 1989 tarihinde aynı şirket adına sahibi Feyyaz Çetintürk,22 Kasım 1993 tarihinde aynı şirket adına sahibi Nusret Duran,15 Nisan1996 tarihinde aynı şirket adına sahibi K.Battal'ı görmekteyiz ,bu tarihe kadar genel Müdür olarak Mehmet Yolyapar'ın görev yaptığı gazete yayım hayatına devam etmektedir. <38> Çorum'da yayım hayatı en kısa ömürlü gazete olarak görülen "Haberden Habere Çorum 19 Gazetesi" Mayıs 1986 tarihinde yayımlandı, sahibi İlhami Ilıman,genel yayım yönetmeni Sedat Benderli,sorumlu yazı işleri müdürleri Bülent Özkaleli ve Selma Küçükyardımcı tarafından iki sayı çıkartılan gazete yayımına son verdi.<39> 1986 tarihinde "Çorum Olay Gazetesi 1'inci sayıda sahipleri Kadir Serdaroğlu ve Muammer Avcı,genel yayın yönetmeni Bülent Özkaleli,sorumlu yazı işleri Müdürü Selma Küçükyardımcı tarafından Çorum İlkadım basımevinde basılan gazete aylık olarak yayıma başladı, 2'inci sayıda sahipleri Celal Ercan ve Remzi Demirbaş genel yayım Müdürü Mehmet Tunaboylu olarak 9 sayı yayımlandı ve yayımına son verdi. <40> "Çaba Dergisi" 1989 tarihinde aylık olarak yayıma başladı,sahibi Sevim Sevici,yazı işleri Müdürü Sadık Eral olarak yayımlanan dergi Çorum Kardeş Matbaasında basılıyordu, dergi 4'üncü sayıda yayım hayatına son verdi. <41> "İskilip'in Sesi Gazetesi" sahibi Recep Gökçe,yazı işleri Müdürü Mehmet Güler,idare amiri Fehmi Yağlı tarafından 4 Ağustos 1987 tarihinde İskilip'te çıkartılmaya başlandı,25 Kasım 1987 tarihinde Çorum Gazetesi tesislerinde, 28'inci sayıdan sonra Ankara Ercan Matbaasında basılmaya başlandı. <42> " Yeşil Belde İskilip Belediyesi Haber Bülteni" 11 Nisan 1988 tarihinde 15 günlük olarak yayımlanmaya başlandı,Belediye sahipliğini Başkanı Mustafa Çalık'ın yazı işleri Müdürü Azmi Kaya üstlendiği gazete Ankara Hüner Matbaasında basılmaktaydı.<43> "Osmancık Sesi Gazetesi" 23 Ocak 19-89 tarihinde Osmancık'ta yayımlanmaya başladı, sahibi Muttalip Karakaş tarafından yayımlanan gazete yayımına devam etmektedir. <44> Çorum İmam Hatip Lisesi yayını olarak "İdrak Dergisi " 1989 tarihinde 1.'ci sayısı çıkartıldı,İmam Hatip Lisesi Müdürü Yahya Acar sahipliğini üstlendiği derginin sorumlu Müdürü Şakir Çıplak yayın kolu rehber öğretmeni Nurettin Yaz, Ekrem Koç ve Ali Rıza Erdem tarafından Çorum Aydın Basımevinde yayımlandı. <45>
1990 SONRASI ÇORUM'DA BASIN İLE İLGİLİ ÇALIŞMALAR: "Toplu Dergisi" Ocak 1990 tarihinde yayınlanmaya başladı,sahibi Birlik Ajans,yazı işleri Müdürü Ümit Leblebici tarafından aylık olarak yayımlandı. <46> "Çorum Hakimiyet Gazetesi" 1 Şubat 1991 tarihinde Sahibi Mustafa Ilıca, yazı işleri Müdürü Avukat Fahri Azkur,halkla ilişkiler yönetmeni Ahmet İlhan Soyer, idari ve mali işler yönetmeni Şevket Erzen yönetiminde yayımlanmaya başladı , gazete Lider Ofsette basılmakta idi,4 Mart 1991 tarihinde yönetim kurulu başkan yardımcısı Ertuğrul Şahinci'nin ismi, 17 Şubat 1992 tarihinde Öztaş adına sahibi Kemal Mesci, yazı işleri ve mali işlerde Şevket Erzen'i görmekteyiz, 15 Şubat 1992 tarihinde gazetenin basıldığı yer olarak Oğuz Ofset 1997 tarihinde ise İlkadım Matbaasında basılmakta ve gazete yayım hayatına devam etmektedir.<47> "Merhaba Çorum Gazetesi" sahibi ve genel yayın Müdürü Şahin Örgel,yazı işleri Müdürü İrfan Sarmaşık yönetiminde 5 Mayıs 1992 tarihinde yayım hayatına başladı ,2 Temmuz 1992 tarihinde yazı işleri Müdürü Şermik Örgel, haber ve istihbarat Enver Özkartal, 8 Temmuz 1992 tarihinde haber ve irtibat Şevket Mete, 1 Ağustos 1992 tarihinde haber Müdürü Nihat Karalar'ı görmekteyiz,10 Eylül1992 tarihinde 17'inci sayıdan sonra gazete ismi olan Merhaba Çorum'un başlığında bulunan Çorum ibaresi kaldırılarak "Merhaba" olarak yayımlanmaya başladı,6 Ocak 1993 tarihinde sahibi olarak İbrahim Kuzoluk,genel yayın Müdürü Şahin Örgel, yazı işleri Müdürü Şermik Örgel görülmektedir, 1 Ağustos 1994 tarihinde genel yayın yönetmeni Zeliha Aşcı , 2 Ocak 1996 tarihinde genel yayın yönetmeni Hasan Yıldırım'ı görmekteyiz,gazete yayım hayatına devam etmektedir. <48> "Mesaj Gazetesi sahibi R. Ufuk Ertekin, yazı işleri Müdürü M. Ali Kurtuluş genel Müdürü Ayşe Uncu yönetiminde Mayıs 1992 tarihinde yayıma başladı, 11-18 Aralık 1992 tarihinde yayım hayatına son verdi. <49> "Çorum Adalet Gazetesi" sahibi Remzi Demirbaş,genel yayın Müdürü Kadir Sol,yazı işleri Müdürü Ülkü Demirbaş, spor sayfası Sadi Başıbüyük yönetiminde 25 Eylül 1992 tarihinde yayım hayatına başladı,15 Mayıs 1993 tarihinde yazı işleri Müdürü olarak S. Berrin Faydacı'yı görmekteyiz,20 Temmuz 1993 tarihinde 240'ıncı sayısında yayım hayatı sona erdi. <50> "Çevre Dergisi" sahibi Çorum Çevre Vakfı Adına Vali Mustafa Yıldırım,Çorum Çevre Vakfı Müdür Vekili Servet Durdu yönetiminde 3 Aralık 1992 tarihinde yayıma başladı,3'ün cü sayısında Aralık 1997 tarihinde sahibi Çorum Çevre Vakfı Adına Vali Atıf Üzelgün,yazı Işleri Müdürü Vali Yardımcısı Erdoğan Ülker yönetiminde yayım hayatına devam etmektedir. <51> "Çorum Altınışık Gazetesi" sahibi İsmail Çabuk genel yayın yönetmeni Okan Hergün yönetiminde 18 Aralık 1992 tarihinde haftalık olarak yayıma başladı, 47'inci sayıdan sonra yayım hayatına son verdi. <52> "Ortaköy Gazetesi" aylık olarak çıkartılan gazete 1993 tarihinde Ortaköy Kaymakamlığı Özel İdare, Belediye ve Köylere Hizmet Götürme Birliği tarafından ortaklaşa olarak yayıma başladı,Sahibini Ortaköy Kaymakamı Yılmaz Aslan,Müdür,Eğitim Müdürü Durdu Çetin'in üstlendiği gazete Aralık 1993 tarihinde yayımına son verdi. <53> "Özel İdare Dergisi Gelişen Çorum" Başkanlağına Vali Yardımcısı Metin Demirtaş, Özel İdare Müdürü Durdu Çetin üstlendiği dergi 17Haziran1993 tarihinde yayıma başladı.<54> "Çorum Belediyesi " adı altında 1994 tarihinde sahipliğini Prof. Dr. Arif Ersoy'un yaptığı aylık dergi yayımlanmaya başladı,belediyenin hizmetlerini tanıtan dergi halen yayımlanmaktadır. <55> "Çorum Lider Gazetesi" Beyler Ltd. Şir. Adına sahibi Kemal Sünnetçi,genel koordinatörü Orhan Polat,yazı işleri Müdürü Fahri Azkur yönetiminde 27 Şubat 1995 tarihinde yayıma başladı ,gazete Tuğra Ofsette basılmakta iken Lider Gazetecilik ve Matbaacılıkta basılmakta ve gazete halen yayımına devam etmektedir. <56> "Dost Haber Gazetesi" sahibi Şahin Örgel,genel Müdür Sadık Örgel,yazı İşleri Müdürü Emine Arslan yönetiminde 19 Ekim1995 tarihinde yayım hayatına başladı,gazete yayımına devam etmekte. "Objektif Gazetesi" sahibi Sevinç Acıpayamlı tarafından Temmuz 1996 tarihinde çıkartılan gazete, sonradan dergi haline geldi. Dergi 1 sayı çıktıktan sonra yayımına ara verdi. "Çorum Evi Çekva (Çorum Eğitim ve Kültür Vakfı "yayın organı tarafından vakıf adına sahibi Prof. Dr. Turan Ilgaz tarafından İstanbul'da vakıf tarafından bastırılan dergi ücret siz dağıtılmaktadır. "Gazi Üniversitesi Çorum İlahiyat Fakültesi Öğrenci Dergisi "1996 tarihinde imtiyaz sahibi Aytekin Özel genel yayın yönetmeni Ekrem Bilir yazı işleri Müdürü H. Hüseyin Yıldız yönetiminde çıkartılan dergi Lider Matbaacılıkta basılmakta olup süresi belli değildir. "Kilim Dergisi" Nisan 1997 tarihinde sahibi Mustafa Kaçmaz, genel yayın yönetmeni Lokman Erdoğan tarafından çıkartılan dergi, 5'inci sayıda sahibi R.Erdoğan tarafından çıkartılan dergi yayımına devam etmekte. 1997 Mayıs ayında "Çorum Aktüel Dergisi" yayımlanmaya başladı, sahibi Ahmet Kaya tarafından aktüel ağırlıklı olarak aylık yayımlandı. 1998 tarihinde “Çorumlu 2000 Aylık Kültür Sanat Tarih ve Edebiyat Degisi” ni yayımlanmaya başladım. Dergi devam etmektedir. Sahibi ve Mesul Müdürü Mahmut Selim Gürsel olan dergi 11’inci sayıdan itibaren sanal olarak da okuyucularına 15 gün sonra yayınlamaya devam ediyorum. 1990 -1998 tarihleri arasında , Çorum' da yazım hayatı bir patlama gösterdi . Yeni gazeteler yayım hayatına atıldı, resmi daireler kendi çabaları ile faaliyetlerini yazın haline getirdiler. Bazı özel şahıslar kendi görüş ve ideolojilerini yaymak için küçük ebatta periyodik bültenler yayımlamaya başladı, özel şirketler reklam amacıyla da olsa rehberler bastırdılar, bazı okullar yıllıklar düzenlediler, son dönem ile ayrıntılı araştırma yapmak için bütün yayım yapanlarla irtibat kurma güçlüğü çalışmamın son kısımlarının eksik kalmasına neden olmuş olabilir. Çorum Belediyesinin Çorum'a ait çalışmaların basımını üstlenmesi ilimiz için bir onur kaynağı olduğu kanaatinde olmam ve olmamız biraz hüsrana uğramış, verilen çalışmalardan her ay bir tanesinin yayımı maalesef gerçekleşememiştir. Ayrı yeten kitapların telif ücreti olarak basılan kitapların % 20'sini hazırlayana verilme kararı ise bence teşvik için yeterli olacağını zannetmemekle beraber hiç yoktan eserini bastıramayan şahısların çalışmalarının gün ışığına çıkartılması açısından olumlu bir girişim olarak görmekteyim. 1997 tarihinde Çorum ve İstanbul'da şahsi gayretleriyle de olsa kitaplarını bastıran hemşerilerimizin bu çalışmaları Çorum için gurur verici olmaktadır. Maddi imkansızlıklar nedeniyle,şiir, hikaye,deneme ve araştırmaların kendi branşlarıyla ilgili teknik konularda birikimleri olanların hazırladıkları yüzlerce kitap, döküm ve ön çalışmalarının olduğu kanaatindeyim. Basın tarihi ile ilgili çalışmamda, basın için çalışanların hayat hikayelerini Çorumlular bölümünde bulunmasını arzu ettim. 1996 tarihi içerisin de imkan bulup gidebildiğim mahalli basından isimlerini ihtiva eden listede olanların hayat hikayelerini şahsen , ulaşamadığım gazetelerden ise aynı gün ve tarihli mektupla istemde bulundum,maalesef bu güne kadar hiç bir gazeteden cevap alamadım. Eksiklerimi kusur tutmamanız dilekleriyle Basın Tarihi ile ilgili çalışmamı burada kapatıyorum.
|
|
|
|
|
|
|
|
BİLGİ PAYLAŞILDIKÇA KIYMETİ ARTAR! |
|
|
Hazırlayan Mahmut Selim GÜRSEL yazışma adresi corumlu2000@gmail.com |
|
| DİKKAT ! BU BİLGİ TELİF ESERİ OLUP YAZARI VE YAYINEVİMİZDEN İZİN ALINMADAN KULLANILMAMALIDIR | |
|
|
|
| Gizlilik şartları ve Telif Hakkı © 1998 Mahmut Selim GÜRSEL adına tüm hakları saklıdır. M.S.G. ÇORUM | |
| Hukuka, Yasalara, Telif ve Kişilik Haklarına saygılı olmayı amaç edinmiştir. | |
